Choroba Alzheimera to nie tylko wyzwanie medyczne – to długotrwały proces, który wpływa na całe życie chorego i jego bliskich. Diagnoza oznacza zmiany w codzienności, potrzebę reorganizacji życia rodzinnego, a często również konieczność rezygnacji z pracy zawodowej przez opiekunów. Na szczęście w Polsce dostępna jest coraz szersza sieć wsparcia – od fundacji i stowarzyszeń, przez poradnie pamięci, po system świadczeń i ulg finansowych. W tym artykule przedstawiamy pełną listę miejsc, instytucji i rozwiązań, z których można korzystać.
Fundacje i stowarzyszenia – pierwsza linia wsparcia
Na początku drogi z chorobą Alzheimera wiele rodzin czuje się zagubionych – nie wiedzą, do kogo się zwrócić, gdzie szukać informacji ani jak radzić sobie z emocjami i obowiązkami opiekuńczymi. Właśnie dlatego tak istotną rolę odgrywają fundacje i stowarzyszenia, które działają na rzecz osób z otępieniem i ich bliskich. To one często jako pierwsze dostarczają rzetelnych informacji, oferują wsparcie emocjonalne i pomagają poruszać się po systemie opieki zdrowotnej oraz socjalnej.
Poniżej prezentujemy organizacje, które w Polsce mają szczególnie duże znaczenie w kontekście pomocy osobom z chorobą Alzheimera. Ich działania obejmują infolinie, grupy wsparcia, szkolenia, pomoc w formalnościach, a także aktywność rzeczniczą i edukacyjną na poziomie ogólnopolskim oraz lokalnym. Organizacje pozarządowe są często najbardziej zaangażowanymi i dostępnymi podmiotami oferującymi wsparcie edukacyjne, emocjonalne i praktyczne.
Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera
Adres: ul. Emilii Plater 47, Warszawa
Telefon zaufania: 22 622 11 22 (wtorki i czwartki, godz. 15:00–17:00)
https://alzheimer-waw.pl/
Zakres działań: grupy wsparcia, konsultacje, działania edukacyjne, infolinia
Fundacja Alzheimer – NeuroProtect
Adres: ul. Klaudyny 16C, Warszawa
Telefon: 22 699 60 15
https://fundacjaalzheimer.pl/
Zakres działań: konsultacje, warsztaty dla opiekunów, działania profilaktyczne
Związek Stowarzyszeń Alzheimer Polska
https://www.alzheimer-polska.pl/
Telefon: 501 603 236
Zakres: koordynacja działań lokalnych organizacji, kampanie społeczne, baza wiedzy
Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera w Lublinie
Adres: ul. Niecała 6A, 20-080 Lublin
Telefon: 81 534 96 36
https://www.alzheimer.lublin.pl/
Zakres: wsparcie dzienne, edukacja, pomoc rodzinom
Ośrodki dziennego pobytu i domy opieki – opieka instytucjonalna:
Dla wielu rodzin przychodzi moment, w którym domowa opieka nad chorym staje się zbyt trudna – zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. W takich przypadkach nieocenionym wsparciem są wyspecjalizowane ośrodki, które oferują opiekę dzienną lub całodobową osobom z chorobą Alzheimera. Placówki te zapewniają nie tylko bezpieczeństwo i opiekę medyczną, ale również terapię zajęciową, wsparcie psychologiczne i aktywizację społeczną.
Poniżej znajduje się lista najważniejszych i największych ośrodków w Polsce, które specjalizują się w opiece nad osobami z chorobami otępiennymi. To placówki rekomendowane przez organizacje branżowe, często współfinansowane ze środków publicznych lub prowadzone przez renomowane instytucje medyczne.
Centrum Alzheimera
ul. Witosa 31, 00-710 Warszawa
☎️ +48 22 843 19 22
https://www.ca.waw.pl/
Dzienny dom pomocy i dom pomocy społecznej. Terapia zajęciowa, wsparcie psychologiczne, opieka całodobowa.
Fundacja Alzheimer – NeuroProtect
Adres: ul. Klaudyny 16C, Warszawa
Telefon: 22 699 60 15
https://fundacjaalzheimer.pl/
Konsultacje, warsztaty dla opiekunów, działania profilaktyczne.
Wrocławskie Centrum Alzheimerowskie
ul. Dyrekcyjna 5-7, 50-528 Wrocław
☎️ 71 367 13 00
https://alzheimer.wroclaw.pl/
Kompleksowa opieka specjalistyczna nad osobami z chorobami otępiennymi. Diagnoza, terapia, opieka dzienna i stacjonarna.
Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera w Lublinie
Adres: ul. Niecała 6A, 20-080 Lublin
Telefon: 81 534 96 36
https://www.alzheimer.lublin.pl/
Wsparcie dzienne, edukacja, pomoc rodzinom.
Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera – Oddział w Rzeszowie
Adres: ul. Sucharskiego 1, 35-225 Rzeszów
Telefon: 17 748 21 60
https://dps.rzeszow.pl/
Opieka instytucjonalna, działania edukacyjne, poradnictwo.
Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób z chorobą Alzheimera
ul. J. Kurczaba 5, 30-868 Kraków
☎️ 12 263 64 50
https://krakowcaritas.pl/placowki/srodowiskowy-dom-samopomocy-dla-osob-z-choroba-alzheimera/
Placówka z doświadczeniem w terapii zajęciowej i opiece nad osobami z demencją.
Alzheimer Dzienny Dom Opieki
ul. Pszenna 2/1, 61-633 Poznań
☎️ 61 826 30 93
Nowoczesny ośrodek z kompleksowym wsparciem dziennym i dla opiekunów.
„Dom pod Cisem” – ŚDS
ul. Sternicza 2, 80-299 Gdańsk
☎️ 58 524 62 62
Bezpłatna opieka dzienna, programy aktywizujące i wspierające pamięć.
Stowarzyszenie Chorych na Chorobę Parkinsona i Ich Rodzin
ul. Żołnierzy I Armii Wojska Polskiego 28, 81-383 Gdynia
☎️ 58 620 25 71
https://park.org.pl/
Wsparcie dla chorych na chorobę Alzheimer’a.
Zakład Opiekuńczo-Leczniczy
ul. Smukalska 251, 85-326 Bydgoszcz
☎️ 52 372 36 36
https://zol-bydgoszcz.pl/
Instytucja publiczna z opieką medyczną nad osobami z zaawansowanym otępieniem.
Bydgoskie Stowarzyszenie Opieki Nad Chorymi Z Otępieniem Typu Alzheimerowskiego
ul. Ogrody 11/3, 85-870 Bydgoszcz
☎️ 52 321 13 66
http://www.alzheimerbydgoszcz.pl/
Wsparcie dla rodzin i działania edukacyjne.
Dom Pomocy Społecznej „Słoneczko”
ul. Gałczyńskiego 22, 85-347 Bydgoszcz
☎️ 52 361 63 40
https://dpssloneczko.pl
Placówka całodobowej opieki dla osób starszych i przewlekle chorych.
Fundacja „Światło” – Toruń
Adres: ul. Grunwaldzka 64, 87-100 Toruń
Telefon: 56 655 33 33
https://www.fundacja-swiatlo.pl/
Opieka paliatywna, wsparcie rodzin, pomoc osobom z chorobami otępiennymi.
W wielu miastach działają lokalne stowarzyszenia organizujące spotkania, warsztaty i pomoc w formalnościach.
Infolinie i telefony zaufania – pomoc dostępna od ręki
W sytuacjach kryzysowych lub gdy opiekunowie nie wiedzą, od czego zacząć, nieocenionym wsparciem okazują się infolinie i telefony zaufania. Działają one nie tylko jako źródło informacji, ale również jako bezpieczna przestrzeń do rozmowy, uzyskania porady psychologicznej czy po prostu – wysłuchania. Wiele z nich prowadzonych jest przez doświadczone organizacje pozarządowe, fundacje i stowarzyszenia, które specjalizują się w pomocy osobom z demencją i ich bliskim.
Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera
☎️ 22 622 11 22 – wtorki i czwartki, godz. 15:00–17:00
Telefon oferuje konsultacje i wsparcie emocjonalne dla rodzin i opiekunów osób z chorobą Alzheimera
Telefon Zaufania dla Osób Starszych – Stowarzyszenie mali bracia Ubogich
☎️ 22 635 09 54 – pon.–pt. 17:00–20:00, środy dodatkowo 14:00–16:00 (temat Alzheimer)
Bezpłatne wsparcie psychologiczne i informacyjne dla osób starszych oraz ich opiekunów
Kryzysowy Telefon Zaufania
☎️ 116 123 – codziennie, 24h
Ogólnopolska linia dla osób w kryzysie emocjonalnym, anonimowa i bezpłatna
Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym
☎️ 800 70 2222 – codziennie, 24h
Profesjonalna pomoc psychologiczna i psychiatryczna, również w przypadkach depresji i wypalenia opiekunów
Telefon Wsparcia dla Seniorów – DOZ Fundacja
☎️ 42 200 60 50 – pon.–sob. 16:00–20:00
Porady i rozmowy wspierające dla seniorów oraz ich rodzin, prowadzony przez przeszkolonych wolontariuszy
Fundacja Wsparcie – pomoc dla rodzin osób z demencją
☎️ 501 823 644 / 730 362 640
Pomoc informacyjna i emocjonalna dla opiekunów osób z zaburzeniami otępiennymi
Fundacja Razem – Telefon zaufania dla seniorów
☎️ 733 563 311 / 576 563 311 (w dni dyżurów)
Wsparcie psychologiczne oraz praktyczne porady dla seniorów i ich rodzin
Fundacja Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera w Sochaczewie
☎️ 46 863 16 58 – wtorki (godziny mogą się zmieniać)
Konsultacje telefoniczne oraz kierowanie do lokalnych form wsparcia dla rodzin osób z Alzheimerem
Publiczne instytucje – pomoc formalna i opiekuńcza
Nie wszystkie osoby dotknięte chorobą Alzheimera oraz ich rodziny wiedzą, że wsparcie mogą uzyskać również w lokalnych instytucjach publicznych. Choć ich działanie bywa zróżnicowane w zależności od gminy czy powiatu, to właśnie one odpowiadają za realne formy pomocy w organizacji życia codziennego chorego – od świadczeń finansowych, przez dostęp do usług opiekuńczych, aż po możliwość umieszczenia w domu pomocy społecznej.
Ośrodki Pomocy Społecznej, Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie i zespoły interdyscyplinarne współpracują z rodzinami chorych, oferując także pomoc psychologiczną, wsparcie asystentów rodziny i dofinansowania do zakupu sprzętu. Często to właśnie tam warto skierować pierwsze kroki po diagnozie – by uzyskać niezbędne informacje, formularze i kontakty do dalszych form wsparcia.
- Pomoc w zorganizowaniu usług opiekuńczych w domu chorego
- Wsparcie w umieszczeniu w DPS
- Pomoc w załatwieniu świadczeń i orzeczeń
- Dofinansowania do zakupu sprzętu pomocniczego
Wnioski składa się osobiście lub przez internet, każda gmina może mieć nieco inne procedury.
Poradnie pamięci i leczenie specjalistyczne
Wczesna diagnoza choroby Alzheimera może znacząco poprawić jakość życia chorego i jego rodziny. Poradnie pamięci i specjalistyczne ośrodki diagnostyczne to miejsca, w których można uzyskać fachową pomoc, przeprowadzić testy neuropsychologiczne i rozpocząć odpowiednie leczenie. Działają one zarówno w ramach publicznej służby zdrowia (NFZ), jak i prywatnie, a wiele z nich oferuje również wsparcie psychologiczne oraz edukację dla opiekunów.
Do poradni najczęściej trafia się na podstawie skierowania od lekarza rodzinnego, choć niektóre placówki przyjmują również prywatnie. Warto pamiętać, że czas oczekiwania na konsultację w ramach NFZ może być długi, dlatego równolegle warto rozważyć opcje prywatne lub skonsultować się z lokalnym stowarzyszeniem, które może wskazać najkrótszą ścieżkę diagnostyczną.
W diagnostyce i leczeniu biorą udział:
- poradnie neurologiczne
- poradnie psychogeriatryczne
- lekarze psychiatrzy i neurolodzy
Jak szukać?
- Przez wyszukiwarkę NFZ: https://terminyleczenia.nfz.gov.pl/
- Często wymagane jest skierowanie od lekarza POZ
Grupy wsparcia i fora dla opiekunów
Choć opieka nad osobą z chorobą Alzheimera bywa wyczerpująca, wielu opiekunów znajduje siłę i ulgę dzięki kontaktowi z innymi w podobnej sytuacji. Grupy wsparcia – zarówno stacjonarne, jak i internetowe – pozwalają na wymianę doświadczeń, dzielenie się emocjami oraz uzyskanie praktycznych porad dotyczących codziennej opieki. Uczestnictwo w takiej społeczności pomaga także zrozumieć, że trudności nie są osobistą porażką, lecz częścią procesu, który przechodzą tysiące rodzin w Polsce.
W sieci funkcjonują dziesiątki aktywnych forów i grup na portalach społecznościowych, a w wielu większych miastach działają lokalne grupy samopomocowe, prowadzone przez fundacje, domy kultury czy stowarzyszenia. Spotkania często mają charakter edukacyjny, terapeutyczny lub integracyjny – ważne jest to, że niosą realne emocjonalne wytchnienie. Rodziny i opiekunowie nie są sami. W wielu miastach działają lokalne grupy samopomocowe, a w sieci znajdziemy fora i grupy wsparcia.
Grupy na Facebooku:
- Alzheimer Info
- Otępienie. Grupa wsparcia dla opiekunów
- Z demencją na wesoło
- Alzheimer i choroby pokrewne – Grupa wsparcia
- Opiekunowie Opiekunom
Forum opiekunów rodzinnych na stronie DlaUmyslu.pl – praktyczne porady, komentarze i doświadczenia, darmowe materiały do pobrania: https://www.dlaumyslu.pl/
Forum Opiekunek Osób Starszych – Alzheimer – OpiekunkaRadzi.pl. Forum skierowane do opiekunów osób starszych, z sekcją poświęconą chorobie Alzheimera. Użytkownicy dzielą się praktycznymi poradami dotyczącymi codziennej opieki, problemów z zachowaniem podopiecznych oraz organizacji czasu https://opiekunkaradzi.pl/forum/97-alzheimer/
Forum Opiekunów Osób z Chorobą Alzheimera – Alzheimer-opiekuni.pl. Rozbudowane forum internetowe oferujące wsparcie dla opiekunów osób z chorobą Alzheimera i innymi formami demencji. Zawiera sekcje tematyczne, takie jak „Nasze historie”, „Opieka – praktyczne porady” oraz „Prawo”, umożliwiające wymianę doświadczeń i uzyskanie porad od innych opiekunów https://www.alzheimer-opiekuni.pl/forum/
Pomoc finansowa i ulgi dla opiekunów
Opieka nad osobą z chorobą Alzheimera to nie tylko wyzwanie emocjonalne i organizacyjne, ale również poważne obciążenie finansowe. W Polsce dostępne są różne formy wsparcia pieniężnego i ulg podatkowych, które mają na celu złagodzenie skutków rezygnacji z pracy, konieczności zakupu sprzętu medycznego czy opłacenia usług opiekuńczych. Choć system bywa skomplikowany, warto znać przysługujące prawa i skorzystać z pomocy instytucji, które pomagają w załatwieniu formalności.
Świadczenia są dostępne zarówno na poziomie centralnym (ZUS, NFZ), jak i lokalnym (MOPS, OPS, PCPR), a także za pośrednictwem organizacji społecznych i fundacji, które oferują doradztwo prawne, pomoc w wypełnianiu dokumentów oraz dostęp do dofinansowań. Niektóre formy pomocy zależą od dochodu, inne od stopnia niepełnosprawności osoby chorej – kluczowe jest więc indywidualne rozpoznanie sytuacji rodzinnej. Dostępne formy wsparcia:
- Świadczenie pielęgnacyjne: 2988 zł miesięcznie (dla opiekuna rezygnującego z pracy)
- Zasiłek pielęgnacyjny: 215,84 zł
- Specjalny zasiłek opiekuńczy: dla bliskich bez zatrudnienia
- Ulga rehabilitacyjna: odliczenia od podatku (m.in. za usługi opiekuńcze, zakup sprzętu)
Choć diagnoza Alzheimera zmienia życie całej rodziny, nie trzeba przechodzić tej drogi samotnie. Każdy element układanki – od lekarza po fundację – może okazać się kluczowy. Zbudowanie siatki wsparcia i dostosowanie środowiska chorego pozwala odzyskać kontrolę i poczuć, że nie jest się samym w obliczu choroby.
